8 saat boyunca kızgın ateşte kaynatılıyor. Köylünün geçim kaynağı oldu, kilosu 500 liraya satılıyor

Antalya'da andız ağaçlarından toplanan kozalaklardan pekmez yapılıyor. Her derde deva olarak bilinen pekmezin kilogramı 500 TL'ye satılıyor.

Antalya'nın İbradı ve Akseki ilçesinde yaklaşık 2 bin rakımlı dağlardan toplanan andız kozalakları, özellikle civar mahallelerde yaşayanların geçim kapısı oluyor. Ürünlü Mahallesi'nde her yıl eylül ayının ilk haftalarında Toros Dağları'nın yüksek kesimlerinde bolca bulunan ve olgunlaşmaya başlayıp yerlere dökülmeye başlayan andız ağacı kozalakları, vatandaşlar tarafından toplanıyor. Daha sonra çuvallara katılıp evlerde depolanıyor.

Toplama işlemleri bittikten sonra ise kasım ve aralık aylarında pekmez yapımına başlanıyor. Sarp yamaçlardan büyük zahmetle toplanan kozalaklar, köylülerin imece usulüyle yürüttüğü süreçten geçerek şifa deposu pekmeze dönüşüyor. Tamamen doğal yollarla yapılan andız pekmezi kilosu 500 TL'den satışa sunuluyor. Hiçbir katkı maddesi ve şeker eklenmeyen pekmez, şifa arayanlar tarafından yoğun talep görüyor.

Köylüler, çekiç ve keserle günlerce uğraşarak kozalakları kırıyor. Makineyle kırılan kozalakların daha acı olduğunu belirten üreticiler, "Zor da olsa kendimiz kırıyoruz. Elle kırılan kozalakların pekmezi daha lezzetli oluyor" dedi.

Üretim, incir veya meşe külünün elenerek tencerede kaynatılmasıyla başlıyor. Kaynama işlemi tamamlandıktan sonra karışım yarım saat dinlendiriliyor ve kül dibe çöküyor. Üstte kalan su dikkatlice alınarak tavalara ikişer litre olacak şekilde dökülüyor ve tekrar kaynatılıyor. Bu işlem, andız kozalağının şırası bir saat kaynadıktan sonra uygulanıyor.



Kül, kozalakların kekre ve acı tadını alırken pekmezin cam gibi berrak bir renk almasını sağlıyor ve kendine has aromasını ortaya çıkarıyor. İkinci aşamada, pişi hamuruna benzer bir hamur hazırlanıyor. Her tavaya dörder adet atılan bu hamurlar, kaynadıkça kozalaktaki kekre tadı içine çekiyor. Hamur, pekmez kıvam alana kadar kaynayan tavanın içinde kalıyor. Pekmez, ortalama 7-8 saat boyunca kızgın ateşte hiç durmadan kaynatılıyor.

Köyde bu işi sürdüren iki kardeş Fatma Yamansoy ve Sebahattin Özen, 20 yıldır geleneksel yöntemi yaşatıyor.



Fatma Yamansoy, köyde andız pekmezi üretiminin yok olma noktasına geldiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:



"Bu işi bizden başka yapan kalmadı. Kimse dağlara çıkıp sırtında kozalak taşımıyor. Yol yok, patika yok. Ama biz ekmek davamız için zor da olsa devam ediyoruz. Yaklaşık 10 kilogram kozalaktan sadece 1 kilogram pekmez elde edilebiliyor. Müşteri sorunumuz yok. Derman arayanlar bizi bekliyor''